Ga naar de inhoud

Introductie van onze Xan bij de film Ada

zwartwitfoto van een man en een vrouw in een omhelzing. Van de man is zijn achterhoofd en zijn arm te zien. De vrouw kijkt in de camera, haar hand ligt in de nek van de man.

Onze Xan verzorgde de introductie van de recent verschenen film Ada, die het thema sekswerk voor gehandicapte mensen verkent.

Aangezien de introductie niet verder online is te vinden, kunnen jullie ‘m hieronder lezen.

Seksualiteit en handicap

Toen ik 19 jaar oud was liep ik stage in het verpleeghuis in een stadje in de biblebelt. Op de afdeling waar ik werkte logeerde een jonge, meervoudig gehandicapte vrouw.

Op een ochtend ging ik met een collega naar de kamer van deze vrouw en we gingen haar wassen, aankleden, uit bed halen, en in haar rolstoel helpen. Ze lag vastgebonden in bed, haar armen waren vastgemaakt aan het bedhek met zo’n harde stoffen band en een slotje. Zodra ze losgemaakt werd en haar luier uit ging begon ze te masturberen. De verzorgster haalde steeds haar handen weg en zei: “niet krabben!” Ik vroeg me af of ze echt dacht dat ze aan het krabben was, of dat ze het woord “vingeren” niet wilde zeggen. Zelfs toen de luier weer aan was bleef de jonge vrouw proberen om met haar handen naar haar vagina te gaan, totdat ze in haar rolstoel gezet werd: er werd zo’n werkblad op haar stoel geschoven zodat haar armen alleen maar op dat tafelblad konden liggen en haar onderlichaam niet konden bereiken.

Seksualiteit en handicap, de combinatie, wordt gezien als afwijkend en pervers, dwangmatig of niet bestaand. Daarom wordt masturberen “krabben” genoemd, want het kan niet zo zijn dat een meervoudig gehandicapte vrouw seksualiteit ervaart.

Geen seks voor gehandicapte mensen dus. En al helemaal geen kinderen, daarom zijn gehandicapte mensen met een baarmoeder decennia lang zonder hun eigen toestemming gesteriliseerd.

Soms gaat het nog veel verder dan dat. Misschien kennen jullie het verhaal van Ashley X. Een meisje, inmiddels jonge vrouw, die meervoudig gehandicapt is. De ouders van Ashley hebben een reeks medische procedures laten uitvoeren op haar lichaam. Het belangrijkste doel van de behandeling volgens de ouders, was om Ashley’s kwaliteit van leven te verbeteren. Om te zorgen ze nooit menstruatiepijn zou hebben is haar baarmoeder weggehaald, het ongemak van het hebben van grote borsten werd opgelost door haar borsten te verwijderen zodra ze begonnen te groeien en verder krijgt ze hormonen om klein te blijven, zodat ze makkelijk door haar verzorgers opgetild kan worden. In de gehandicapten gemeenschap is uiteraard veel kritiek op deze “behandeling” die feitelijk tot gevolg had dat Ashley nooit uit zou groeien tot een volwassene met een volwassen lichaam dat seksualiteit kon ervaren.

Omdat veel mensen het heel redelijk vinden dat meisjes en vrouwen met een beperking geen seks en geen kinderen moeten hebben, werd handicap ook gebruikt om andere vrouwen ongewild te steriliseren: men zei dan gewoon dat ze een verstandelijke beperking hadden. Zo zijn vele vrouwen gesteriliseerd, omdat ze arm waren, zwart, of gehandicapt. En als je dan kijkt wie die wetgeving destijds hebben gemaakt, dan zie je dat dat allemaal witte mannen waren: het patriarchaat. Zij bepaalden wie er wel en wie er geen seks hoorde te hebben, wie er wel en wie er niet aantrekkelijk was. En met die erfenis zitten we vandaag de dag nog steeds: het hebben van seks of een relatie (of meerdere relaties tegelijkertijd) wordt niet gezien als weggelegd voor gehandicapte mensen.

En als er al een beeld is bij een gehandicapt persoon en seksualiteit, dan wordt vooral gedacht aan een man die hetero seks heeft. Want als je al gehandicapt bent kun je niet ook nog queer zijn. En als vrouw heb je toch veel minder behoefte aan seksualiteit dan als man? Ook wordt vaak gezegd dat het nodig is voor verstandelijk gehandicapte mannen om af en toe stoom af te kunnen blazen, want dat vermindert agressie. Maar is eenzaamheid dan geen argument? De behoefte aan intimiteit? Waarom het stereotype agressie gebruiken als argument voor het recht op seksualiteit? Of een intens verlangen naar dat heerlijke gevoel?

Een avond als vanavond, een week zoals deze week waarin het recht op seks voor gehandicapte mensen centraal staat is uniek. Evenzo uniek is een positief gesprek over sekswerk. Ik hoop dat we gesprekken kunnen blijven voeren over seks, handicap en sekswerk. Niet alleen voor mannen met een beperking, maar ook voor vrouwen, nonbinaire en agender mensen met een beperking. En ik hoop dat het stigma op seksualiteit en handicap vermindert, net als het stigma op sekswerk. Niet alleen voor sekswerkers die gehandicapte klanten ontvangen, maar voor alle sekswerkers. Want sekswerk is werk.

Ga naar de inhoud